P/B là gì? Chỉ số P/B lý tưởng và những ưu – nhược điểm

Bạn đã biết đến chỉ số P/B là gì chưa? Về cơ bản, chỉ số P/B sẽ cho các nhà đầu tư biết được giá trị thị trường của cổ phiếu so với giá của chúng trên sổ sách. Thông qua chỉ số tài chính này, các nhà đầu tư có thể biết được mức độ khả thi của một loại cổ phiếu, cũng như tình hình kinh doanh của một công ty. Vậy chỉ số này được xác định như thế nào? Ý nghĩa của nó ra sao? Hãy cùng Exness tìm hiểu ngay nhé.

Khái niệm P/B – Price to book là gì?

P/B là thuật ngữ được viết tắt từ cụm Price to Book, nghĩa là là giá dự trữ. Chỉ số này mô tả giá thị trường của hành động đang cao hơn so với giá trị của chúng trên sổ sách của doanh nghiệp và cao hơn quyết định giao dịch. Trong đó, hệ số P/B là yếu tố quan trọng và thường được các nhà đầu tư quan tâm và theo dõi. Có thể đánh giá giá trị hiện tại của cổ phiếu đang thấp hơn hoặc cao hơn dựa vào giá trị của hệ số này.

Xác định chỉ số P/B như thế nào?

Cần nắm rõ cách xác định chỉ số P/B để tìm ra chính xác giá trị của thông số nhằm áp dụng hiệu quả chỉ số này. Dưới đây là cách tính toán chỉ số P/B đơn giản và hiệu quả.

Trong đó: 

• Giá thị trường của cổ phiếu (Price, viết tắt là P): Mô tả số vốn hóa thị trường của doanh nghiệp. P được xác định bằng giá trị của các loại cổ phiếu hiện tại nhân với số cổ phiếu đang được lưu hành.
• Giá trị ghi sổ của cổ phiếu Book Value (B) được xác định bằng biểu thức: B = (Tổng giá trị tài sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ)/ Số lượng cổ phiếu lưu hành).

Giá trị của các loại sổ sách thể hiện số tài sản còn lại trong trường hợp công ty dừng các hoạt động kinh doanh ngay lập tức. Phần đó cũng là số tiền còn lại sau quá trình thanh lý và chi trả toàn bộ các khoản nợ đã vay của công ty.

Ý nghĩa của chỉ số P/B là gì?

Tỷ số P/B được nhiều nhà đầu tư ưu ái khi xác định giá trị của các loại cổ phiếu hiện nay so với số liệu được ghi trên sổ sách của công ty. Cụ thể, tỷ số này sẽ cho các nhà đầu tư biết giá cổ phiếu cao hơn hoặc thấp hơn giá trị được ghi sổ bao nhiêu lần. Trong đó:

• Giá trị P/B cao cho biết giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp đang được định giá cao hơn so với giá trị thực tế được ghi chép trên sổ sách của doanh nghiệp.
• P/B cao đề cập đến việc doanh nghiệp được đánh giá là có khả năng phát triển tốt, với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng hơn trong thời gian sắp tới. Vì lý do này mà nhiều nhà đầu tư chọn doanh nghiệp là nơi để đầu tư, với một mức giá sẵn sàng trả cao hơn. Ngoài ra, công ty cũng sở hữu nhiều loại tài sản ẩn, trong đó có thể kể đến bất động sản hay bằng sáng chế…

Chỉ số P/B lý tưởng là như thế nào?

Sau khi điểm qua các thông tin về P/B là gì, cũng như cách xác định và ý nghĩ của chỉ số P/B đối với các nhà đầu tư thì Exness sẽ cùng bạn tìm hiểu mức độ bao nhiêu của P/B sẽ được đánh giá là tốt. Trước khi bắt tay vào quá trình tìm kiếm giá trị lý tưởng của chỉ số này, bài viết sẽ lần lượt chứng minh một vài yếu tố sau, cụ thể: Giá trị P/B thấp không phải lúc nào cũng tốt.

Nhìn chung, chỉ số P/B chịu sự tác động của rất nhiều yếu tố như lợi nhuận của doanh nghiệp, lĩnh vực kinh doanh của công ty, hay tốc độ tăng trưởng hằng năm, thậm chí là sản phẩm và lợi thế cạnh tranh của họ… Để giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về khía cạnh này, chúng ta cùng nhau xem xét một ví dụ nhỏ. Chẳng hạn một tỷ lệ P/B được đánh giá là tốt cho ngành công nghệ thông tin, một ngành sở hữu rất nhiều tài sản vô hình, thế nhưng nó lại được xem là không tốt đối với ngành dầu khí. P/B chỉ được gọi là một chỉ số tốt khi nó thỏa mãn các yếu tố kết hợp cùng nhau.

Tỷ lệ P/B cao và tỷ lệ P/B thấp

Có thể thấy, giá trị P/B cao mang đến tín hiệu tích cực với những công ty đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Do đó, chỉ số này không cần quá cao với những doanh nghiệp định hướng chất lượng. Khi đó, tỷ lệ này chỉ hơn 1 – giá trị không quá cao.Ngược tại, những công ty sở hữu thị trường có những biến động cao như các công ty dầu khí sẽ hy vọng một tỷ lệ P/B thấp. Vì đó là giá trị lý tưởng đối với họ, mức độ được xem là tốt.

Nếu là nhà đầu tư mới gia nhập thị trường, bạn nên quyết định đầu tư vào các công ty có tỷ lệ P/B dao động trong khoảng từ 0,7 – 1.5. Hầu hết những doanh nghiệp sở hữu giá trị P/B thấp sẽ ít tiềm ẩn rủi ro hơn so với công ty sở hữu hệ số P/B cao. 

Trong đó, những công ty có chỉ số P/B thấp sẽ ứng biến nhanh chóng và phản ứng hiệu quả hơn trong trường hợp đột ngột xảy ra những thay đổi, xuất hiện biến động kinh tế trên thị trường. Các nhà đầu tư cũng cần cẩn thận với những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh trung bình, nhưng lại sở hữu giá trị P/B cao vì trường hợp này tiềm ẩn khá nhiều rủi ro. Lúc này, các bạn không nên mua vào cổ phiếu của họ để hạn chế tối đa thua lỗ không đáng có.

Ví dụ minh họa về P/B

Exness sẽ cùng bạn tìm hiểu một ví dụ đơn giản sau để giúp bạn áp dụng hiệu quả hơn về chỉ số P/B là gì. Giả sử công ty X sở hữu giá trị tài sản tương đương 10 tỷ đồng, cùng với khoản nợ phải trả là 7,5 tỷ đồng theo ghi chép của bảng cân đối kế toán. Thế nên, giá trị sổ sách tại thời điểm này của công ty X sẽ là 10 – 7,5 = 2,5 tỷ đồng.

Đồng thời, công ty X đang phát hành 10.000 cổ phiếu trên thị trường với giá trị sổ sách của mỗi cổ phiếu được tính bằng biểu thức sau: 2.500.000.000 / 10.000 = 250.000 đồng. Giá trị thị trường hiện tại của cổ phiếu đó là 300.

Khi đó, ta có: P/B = 300.000 / 250.000 = 1. Điều này đồng nghĩa với việc các nhà đầu tư cần tiêu giá trị 1,2 trên sổ sách để có thể mua được cổ phiếu của công ty X.

Tìm hiểu ưu điểm và hạn chế của chỉ số P/B

Công cụ hỗ trợ phân tích nào cũng không thực sự hoàn hảo với những ưu và nhược điểm riêng mà mỗi nhà đầu tư cần phải nắm rõ khi áp dụng, chỉ số P/B cũng không ngoại lệ. Tỷ lệ này mang những điểm mạnh giúp quá trình đánh giá một cổ phiếu khách quan hơn, song chúng cũng tồn tại một vài nhược điểm khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn khi sử dụng. Vậy nên, Exness sẽ giúp bạn tổng hợp chi tiết về ưu – nhược điểm của P/B trong phần tiếp theo của bài viết.

Về ưu điểm của chỉ số P/B – Price to book là gì?

Đầu tiên, chúng tôi sẽ lần lượt trình bày các điểm mạnh của chỉ số P/B so với những chỉ số khác, chẳng hạn như EPS dưới góc nhìn khách quan nhất. Cụ thể:

• Chỉ số Price to book thường là một giá trị dương, thế nên các nhà đầu tư có thể sử dụng nó như một công cụ để đánh giá tình trạng và khả năng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp đang thua lỗ.
• Thứ 2, chỉ số P/B được đánh giá là ít biến động hơn so với chỉ số EPS. Xét vào thời kỳ biến động thì thu nhập trên mỗi cổ phiếu sẽ có nhiều biến động mạnh mẽ, khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn trong quá trình theo dõi và đưa ra phán đoán. Trong khi tỷ lệ P/B ổn định hơn rất nhiều, giúp các nhà đầu tư dễ dàng quan sát, theo dõi mà không gặp bất kỳ trở ngại nào để có được những nhận định chính xác nhất.
• Cuối cùng, P/B được các nhà đầu tư ưu ái hơn khi phân tích và đánh giá các doanh nghiệp sở hữu vốn tài sản lớn, cũng như tính thanh khoản cao. Trong đó có thể kể đến các công ty đầu tư, công ty bảo hiểm, hay ngân hàng… Ngoài ra, P/B cũng là một công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình đánh giá những công ty dự kiến đóng cửa, hay có nguy cơ phá sản.

Về hạn chế của chỉ số P/B – Price to book là gì?

Sau khi tìm hiểu những ưu điểm tuyệt vời của P/B, bài viết sẽ lần lượt liệt kê những điểm yếu của công cụ này để giúp các nhà đầu tư có được cái nhìn tổng quan nhất. Hy vọng những chia sẻ sau đây sẽ giúp ít cho các bạn trong quá trình đầu tư, hay đánh giá tính khả thi của một loại cổ phiếu.

Hiếm khi xuất hiện giá trị sổ sách âm

Thực tế cho thấy có rất ít công ty có giá trị sổ sách âm trên bảng cân đối kế toán, thế nhưng không phải không có. Trong trường hợp xuất hiện một công ty như thế, mọi kết quả P/B cung cấp sẽ trở nên vô dụng và không có ý nghĩa gì trong việc ước tính chính xác giá trị của công ty. Nhìn chung, tỷ lệ P/B lúc này không mang lại lợi ích gì cho các nhà đầu tư cả.

Có thể không so sánh P/B được ở những công ty khác ngành

Một hạn chế tiếp theo của tỷ lệ P/B đó là không so sánh tỷ lệ này trong những doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh ở các lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt là những công ty sở hữu nhiều tài sản vô hình, chẳng hạn như nguồn vốn trí tuệ, nhận thức của khách hàng về một thương hiệu, hay lợi thế thương mại của doanh nghiệp đó. Có thể thấy, các tài sản vô hình này mang giá trị lớn hơn rất nhiều so với các tài sản được ghi chép trong bảng cân đối kế toán của công ty. Điển hình là Apple, Microsoft, hay Google và mạng xã hội toàn cầu Facebook… Với những công ty này thì giá trị sổ sách không có ý nghĩa, điều này khiến tỷ lệ P/B trở nên vô nghĩa.

Không là thước đo giá trị khi xảy ra lạm phát và thay đổi về công nghệ

Tỷ lệ P/B – Price to book bị khá nhiều yếu tố tác động khiến nó không phải là thước đo hoàn hảo. Đặc biệt là khi nền kinh tế xảy ra lạm phát, hoặc thời điểm diễn ra những thay đổi vượt bậc về công nghệ. Hệ quả chính là sự khác biệt to lớn giữa giá trị được ghi chép trên sổ sách và giá thị trường của các tài sản mà công ty sở hữu. Khi đó, tỷ lệ giá trên thu nhập không đánh giá khách quan về giá trị của các khoản đầu tư thuộc sở hữu của cổ đông.

Không phản ánh chính xác giá thị trường hiện tại

Một hạn chế quan trọng khác mà các nhà đầu tư cần lưu ý đó là việc tỷ lệ P/B không phản ánh cụ thể và chính xác giá thị trường của tài sản tại thời điểm đang xét, để phục vụ cho quá trình sản xuất. Nguyên nhân đến từ việc nhiều công ty vẫn đang áp dụng giá trị các loại ghi chép của cổ phiếu từ thời gian trước. Ví dụ minh họa dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu đơn gỉản hơn về nhược điểm này.

Giả sử khu đất mà công ty A đã sử dụng từ 2 năm trước đã có giá hơn và phát triển nhanh chóng, cụ thể là gấp chục lần thời điểm trước đó. Thế nên, bên cạnh việc áp dụng tỷ lệ giá trên thu nhập thì các nhà đầu tư cần xem xét kết hợp cùng một vài chỉ số khác để có được một cái nhìn khách quan nhất về công ty này. Trong đó, tỷ lệ giá trên thu nhập sẽ không mang lại kết quả nào nếu các bạn dùng nó để định giá một công ty đang có những bước phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng.

Mối quan hệ giữa P/B và tỷ suất sinh lời trên tổng vốn chủ sở hữu (ROE) là gì?

Một kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ suất sinh lời trên tổng vốn chủ sở hữu – ROE có mối quan hệ với P/B. Cụ thể, ROE được xem là yếu tạo tạo nên những ảnh hưởng mạnh mẽ nhất với tỷ lệ P/B:

• Giá trị ROE càng cao cũng đồng nghĩa với việc các công ty cung cấp P/B càng được ưa chuộng, có lợi nhuận tốt từ các thương vụ đầu tư. Cuối cùng là họ sẵn sàng định giá cổ phiếu của công ty ở một mức cao hơn so với giá trị sổ sách.
• Các công ty sở hữu ROE cao và P/B thấp hơn giá trị trung bình của ngành nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư. Nguyên nhân là vì họ tin rằng các công ty đang được định giá thấp hơn giá trị thực sự và có thể kiếm được lợi nhuận trong tương lai thông qua việc mua cổ phần tại thời điểm này.

Lời kết

Các thông tin về chỉ số P/B là gì, cũng như các khía cạnh xoay quanh khái niệm này đã được Hướng Dẫn Exness trình bày cụ thể trong bài viết. Nhìn chung, đây là một công cụ khá hữu ích khi nó giúp các nhà đầu tư  sánh giá thị trường của cổ phiếu so với giá của loại cổ phiếu này trên bảng cân đối kế toán. Hy vọng những chia sẻ vừa rồi sẽ giúp các trader có thêm những thông tin bổ ích trong quá trình đầu tư tài chính. Chúc các bạn thành công.

Xem thêm:

Những lưu ý không thể bỏ qua khi sử dụng hệ số P/E

Những hạn chế còn tồn tại nên biết của WACC

Những mặt hạn chế của tỷ lệ hoàn vốn nội bộ – IRR