Chỉ số VIX là gì? Nguồn gốc ra đời của VIX Index

Nắm rõ bản chất chỉ số VIX – VIX Index là gì sẽ giúp các nhà đầu tư có thêm một công cụ hữu ích trong việc dự đoán xu hướng thị trường. Thông qua chỉ số này, các trader sẽ có được một cái nhìn khách quan về chuyển động của thị trường trong thời gian gần để có thể xây dựng một hệ thống chiến lược tối ưu nhất. Do đó, bài viết sẽ giúp các trader tổng hợp một cách chi tiết các thông tin về chỉ số VIX. Hãy cùng Exness Việt Nam khám phá ngay bạn nhé!

Định nghĩa chỉ số VIX là gì?

Chỉ số VIX hay còn được gọi là Volatility Index, là một chỉ số khá thông dụng trong đo lường những biến động nói chung của thị trường chứng khoán. Mức độ biến động do VIX cung cấp sẽ là một số liệu dự kiến trong 30 ngày tiếp theo của thị trường chứng khoán. Theo đó, chỉ số này sẽ được tính toán dựa vào sử dụng các dữ liệu được thu thập về quyền chọn từ 500 cổ phiếu công ty thuộc chỉ số này.

VIX được nghiên cứu và xây dựng với mục tiêu đo lường mức độ biến động trung bình từ một giỏ quyền chọn bởi CBOE (Chicago Board Option Exchange). Dựa vào kết quả của VIX, các nhà đầu tư có thể dự đoán những diễn biến tiếp theo của thị trường tài chính nói chung để có những quyết định đầu tư hợp lý trong chiến lược của mình.

Chỉ số VIX còn được xem như một chỉ báo nỗi sợ hãi của các trader vì những đặc điểm của nó. Trong đó, chỉ số này tăng lên sẽ báo hiệu thị trường đang có xu hướng điều chỉnh giảm và ngược lại. Đặc biệt là với các loại thị trường mới nổi, đang phát triển.

Nguồn gốc của chỉ số VIX

VIX lần đầu được biết đến là nhờ nghiên cứu kinh tế tài chính của Menachem Brenner và Dan Galai. Cụ thể vào năm 1989, Brenner và Galai đã khởi xướng những ý tưởng đầu tiên trong việc tạo ra một loạt chỉ số đo lường mức độ biến động. Họ bắt đầu ý tưởng với chỉ số về biến động thị trường chứng khoán. Sau đó là các nghiên cứu về chỉ số biến động lãi suất và tỷ giá hối đoái.

Chỉ số biến động đó được gọi là Sigma Index. Sigma Index sẽ được theo dõi thường xuyên và cập nhật liên tục trong ngày và được dùng như một tài sản cơ bản cho tương lai và các tùy chọn…

Trong năm 1992, nhà tư vấn Bob Whaley được thuê bởi CBOE với nhiệm vụ tính toán giá trị cho các biến động diễn ra trên thị trường chứng khoán từ những cơ sở lý thuyết ban đầu. Trong đó, ông đã sử dụng chuỗi dữ liệu trong thị trường quyền chọn chỉ mục. Ngoài ra, Whaley sẽ cập nhật các số liệu về VIX hàng ngày cho CBOE trong thời gian từ tháng 1/1986 đến tháng 5/1992.

Nhìn chung, VIX là một chỉ số đo lường các biến động trên thị trường chứng khoán có khởi nguồn từ các tùy chọn S&P 500 trong tương lai gần, cụ thể là 30 ngày. Trong đó, mỗi tùy chọn sẽ có mức giá đại diện cho kỳ vọng của thị trường về diễn biến trong tương lai gần (30 ngày).

Chỉ số VIX được xem như một thước đo về những biến động dự đoán của thị trường, cụ thể là xu hướng chuyển động của thị trường chứng khoán.

Công thức tính chỉ số VIX là gì?

Chỉ số VIX sẽ được tính toán từ danh mục đầu tư có trọng số của các tùy chọn châu Âu hết tiền trên S&P 500, để cung cấp một dữ liệu về kỳ vọng trong 30 ngày về sự biến động của thị trường.

Trong đó:

• T sẽ là số ngày trung bình trong vòng 30 tháng 
• R là tỷ lệ không gặp phải các rủi ro
• F là giá của kỳ chuyển tiếp 30 ngày trên thị trường chứng khoán
• P(K) là giá cho lệnh Put tại giá đặt trước K có thời gian đáo hạn trong vòng 30 ngày.
• C(K) là giá cho lệnh Call tại giá đặt trước K có thời gian đáo hạn trong vòng 30 ngày.

Danh mục các VIX Index

Bên cạnh chỉ số VIX, CBOE cũng áp dụng cùng một phương pháp để tính toán các sản phẩm có liên quan dưới đây:

• Chỉ số biến động ngắn hạn Cboe hay còn được gọi là VIX9DSM, phản ánh những biến động dự đoán trong 9 ngày kế của chỉ số S&P 500
• Cboe S&P 500® với số biến động 3 tháng, hay còn được gọi là VIX3MSM
• Chỉ số biến động trong vòng 6 tháng Cboe S&P 500®, hay còn được gọi là VIX6MSM
• Chỉ số biến động trong vòng 1 năm, hay còn được gọi là Cboe S&P 500 hay VIX1YSM.

Ngoài ra, CBOE cũng tính toán dao động của thị trường qua một vài chỉ số biến động khác, cụ thể:

• Chỉ số biến động Nasdaq-100® hay còn được là VXNSM
• Chỉ số biến động Cboe DJIA® hay còn được là VXDSM
• Chỉ số biến động Cboe Russell 2000® hay còn được là RVXSM.

Có thể giao dịch VIX Index không?

Về cơ bản, chỉ số này sẽ sử dụng các quy tắc để chọn ra những tùy chọn thành phần, cũng như công thức để tính toán các giá trị chỉ mục. VIX Index sẽ không được giao dịch trực tiếp như những sản phẩm khác trên thị trường. Bạn chỉ có thể mua hoặc bán VIX Index thông qua những hình thức dưới đây:

• Hợp đồng phái sinh, bao đồm hợp đồng tương lai và quyền chọn (tài chính)
• Quỹ giao dịch trao đổi (ETF) phái sinh hoặc các ghi chú giao dịch trao đổi (ETNs).

VIX Index thường sẽ được xác định trong thời gian thực bởi CBOE. Vào ngày 26/03/2004, CBOE Futures Exchange (CFE) triển khai giao dịch hợp đồng tương lai trên VIX. Kế đến, trong ngày 24 tháng 02 năm 2006 các nhà đầu tư có thể giao dịch quyền chọn trên VIX. 

Một vài quỹ giao dịch trao đổi trên thị trường nắm giữ nhiều loại hợp đồng tương lai VIX. Các quỹ này hướng đến mục tiêu giao dịch VIX tương tự như cổ phiếu. Nhưng thực tế chứng minh, các quỹ ETF này có mối tương quan rất tệ với chỉ số VIX, đặc biệt là khi VIX đang có những diễn biến bất ngờ.

Tổng quan về VIX Index và Thị trường Chứng khoán ở Hoa Kỳ

VIX còn được biết đến như một chỉ số trái ngược. Ngoài khả năng đo lường biến động của thị trường chứng khoán, VIX Index còn là một công cụ hữu ích trong việc xác định thị trường đã được đến vị trí cực đoan chưa. Cụ thể là khi thị trường chạm mốc tâm lý cực đoan thông qua các dấu hiệu của chỉ số VIX, thì thị trường sẽ có một sự đảo chiều. Khi đó, các nhà đầu tư cần tiến hành chốt lời và chuẩn bị cho một phiên giao dịch mới.

Mối liên hệ giữa VIX Index và thị trường chứng khoán là gì?

• Chỉ số chứng khoán và chỉ số VIX cùng tăng: Đây là một dấu hiệu cho xu hướng giảm của thị trường. Nguyên nhân đến từ việc giới đầu tư có nhiều lo ngại và có thể bán ra.
• Chỉ số chứng khoán tăng trong khi chỉ số VIX giảm: Cung cấp một dấu hiệu tích cực khi thị trường sẽ tiếp tục xu hướng tăng.
• Chỉ số chứng khoán giảm trong khi chỉ số VIX tăng nhưng chưa đạt giới hạn: Báo hiệu thị trường sẽ tiếp tục duy trì xu hướng giảm. Nhưng khi chỉ số VIX đạt đến đỉnh thì thị trường sẽ có sự đảo chiều.
• Chỉ số chứng khoán và chỉ số VIX cùng giảm: Báo hiệu thị trường có thể bật tăng trở lại.

Lưu ý: Mối liên hệ của thị trường chứng khoán và chỉ số VIX được trình bày vừa rồi không chính xác tuyệt đối. Lý do là vì thị trường có thể thay đổi vì các yếu tố khách quan khác, có thể là yếu tố kỹ thuật tác động.

Ví dụ minh họa

Để có thể hiểu rõ hơn về mối liên hệ của thị trường chứng khoán và VIX Index, chúng ta hãy cùng phân tích một ví dụ sau theo từng thời điểm bạn nhé:

Ngày 9 tháng 3 năm 2020

Ngày 9 tháng 3 năm 2020, chỉ số VIX đạt mức 62,12. Có thể nói, đây là một con số cao nhất tính từ khi thế giới xảy ra sự kiện khủng hoảng tài chính vào năm 2008. Lý do khiến VIX phá vỡ kỷ lục kể từ 2008 đến nay là vì cuộc chiến giá dầu của Nga và Ả Rập Xê Út trong 2020 và do đại dịch COVID – 19.

Vào thời điểm trước đó, những căng thẳng do chính trị gây ra, kết hơp với những xung đột này đã khiến VIX tăng lên mạnh mẽ, mang theo sự sụt giảm của S&P 500.

Ngày 12 tháng 3 năm 2020

Kế đến trong ngày 12 tháng 3 năm 2020, chỉ số VIX đạt và đóng cửa với mức 75,47. Có thể thấy, chỉ số VIX lúc này đã vượt quá giá trị Black Monday trước đó. Nguyên nhân khiến việc này xảy ra là vì tổng thống Donald Trump đã lệnh cấm đi lại đến Mỹ từ Châu Âu. 

Sau đó, VIX tăng lên một cách mạnh mẽ từ ngày 20 tháng 2 năm 2020 đến ngày 23 tháng 3 năm 2020 vì những nguyên nhân sau:

• Thứ nhất, đó là do những xung đột về thương mại
• Thứ hai, là do các nước thuộc OPEC xung đột về nguồn cung dầu mỏ
• Cuối cùng, do ảnh hưởng từ đại dịch COVID – 19.

Tại thời điểm chỉ số này đạt 75,47 thì thị trường chứng khoán Mỹ và Dow Jones cùng trạng thái sụt giảm và thị trường tiền tệ cũng không ngoại lệ. Theo đó, thị trường tiền tệ cũng có đợt sụt giảm vô cùng mạnh mẽ gần như một đợ Flash Crash quy mô lớn.

Trong đợt sóng lây nhiễm thứ 2: Chỉ số VIX tăng cùng với đợt điều chỉnh giảm của thị trường chứng khoán kéo dài đến khi nỗi sợ qua đi.

Hiện tại, chỉ số VIX vẫn tiếp tục giảm một cách mạnh mẽ và thị trường chứng khoán thì đang ở đỉnh. Điều đó chứng minh thị trường chứng khoán không hề có một chút sợ hãi nào cả.

Xem biểu đồ chỉ số VIX như thế nào?

Các nhà đầu tư có thể xem biểu đồ chỉ số VIX bằng nhiều cách khác nhau, dưới đây là một số cách phổ biến:

• • Bạn có thể theo dõi các chỉ số VIX thông qua nền tảng MT4 bằng cách nhập tên mã VIX.
  • Ngoài MT4, bạn có thể tìm kiếm VIX (CBOE) trên nền tảng TradingView, hay VIX trên Investing.
  • Một cách khác là xem trực tiếp trên trang chủ của CBOE thông qua đường link https://www.cboe.com/tradable_products/vix/ 

• Bạn cũng có thể tải về máy lịch sử chỉ số VIX từ năm 2004 đến nay để có thể dễ dàng nghiên cứu trong Excel: https://ww2.cboe.com/products/vix-index-volatility/vix-options-and-futures/vix-index/vix-historical-data

Các mốc thời gian của chỉ số VIX

Năm 1987

Brenner và Galai công bố chỉ số Sigma thông qua một bài báo học thuật, xuất hiện trên Tạp chí Phân tích Tài chính vào tháng 7 – tháng 8 năm 1989. Trong đó, Brenner và Galai phát biểu rằng: “Chỉ số biến động của chúng tôi, được đặt tên là Sigma Index, sẽ được cập nhật thường xuyên và được sử dụng như là tài sản cơ bản cho tương lai và các tùy chọn… Một chỉ số biến động sẽ đóng vai trò tương tự như chỉ số thị trường đóng vai trò cho các tùy chọn và tương lai trên chỉ số.”

Năm 1989

Bài báo học thuật về nghiên cứu của Brenner và Galai được xuất bản trên Tạp chí Phân tích Tài chính. Sau đó, họ tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu và phát triển các lý thuyết của mình ở hội nghị chuyên đề sau đại học tại Đại học Hebrew Jerusalem và ở Trường Kinh doanh Leonard M. Stern tại Đại học New York.

Năm 1992

Sở Giao dịch Chứng khoán Mỹ công bố rằng họ đang trong quá trình nghiên cứu mang tính khả thi về một chỉ số biến động, đó là “Chỉ số Sigma”.

Năm 1993

Vào ngày 19 tháng 1 năm 1993, một cuộc họp báo được tổ chức do Sở giao dịch quyền chọn Hội đồng Chicago chịu trách nhiệm để công bố về sự ra mắt của báo cáo thời gian thực của VIX Index.

Ngoài ra, Giáo sư Robert E. Whaley của Đại học Duke (nay là Đại học Vanderbilt) đã thành công trong việc tạo Công thức xác định VIX được thiết kế riêng cho giá tùy chọn CBOE S&P 100 Index (OEX).

Sau này, chỉ số đó được biết đến với tên gọi VXO. Đây là một thước đo mức độ biến động, được xác định bằng cách sử dụng các tùy chọn chỉ số S&P 100 trong vòng 30 ngày.

Tạp chí Phái sinh đăng bài về “Bảo hiểm rủi ro biến động ngoại tệ”.

Năm 2003

Một phương pháp mới cho VIX Index được CBOE công bố. Thông qua việc hợp tác với Goldman Sachs, CBOE đã tiếp tục phát triển các phương pháp tính toán nâng cao hơn nữa. Ngoài ra, họ đã thay  đổi chỉ số cơ bản chỉ số CBOE S & P 100 Index (OEX) thành Chỉ số CBOE S&P 500 (SPX). 

Bên cạnh đó, phương pháp cũ cũng được đổi tên và gọi là VXO.

Năm 2004

Vào ngày 26 tháng 3 năm 2004, giao dịch hợp đồng tương lai đầu tiên trên Chỉ số VIX bắt đầu trên Sàn giao dịch tương lai CBOE (CFE).

Chỉ số VIX bắt đầu được đề xuất trên nhiều nền tảng giao dịch khác nhau.

Năm 2006

Vào tháng 2 năm 2006, các tùy chọn VIX được công bố.

Năm 2008

Ngày 24 tháng 10 năm 2008, VIX chạm mức cao trong ngày là 89,53.

Ngày 21 tháng 11 năm 2008, VIX đóng cửa ở giá trị kỷ lục là 80,74.

Năm 2018

Vào ngày 5 tháng 2 năm 2018, VIX đóng cửa 37,32 (tăng 103,99% so với đóng cửa trước đó).

Năm 2020

Ngày 9 tháng 3 năm 2020, chỉ số VIX đạt 62,12. 

Ngày 12 tháng 3 năm 2020, chỉ số VIX đạt và đóng cửa với mức 75,47. 

Ngày 16 tháng 3 năm 2020, VIX đóng cửa với giá trị cao nhất tính từ khi thành lập với giá trị 82,69.

Giao dịch với chỉ số VIX như thế nào?

Trước hết, các nhà đầu tư cần hiểu rõ cách thị trường phản ứng với “nỗi sợ hãi” như thế nào. Theo đó, khi các nhà đầu tư càng sợ hãi thì họ sẽ đi tìm kiếm các kênh đầu tư an toàn như vàng hay trái phiếu chính phủ…thay vì các kênh có rủi ro cao như chứng khoán hay bất động sản. Sau đó họ sẽ hành động theo hướng ngược lại khi họ hết sợ. 

Trong đó, chỉ số VIX cao sẽ báo hiệu nỗi sợ tăng và ngược lại. Giá trị của VIX cũng được xem như một thước đo cho sự hài lòng hay hoảng loạn của thị trường. Do đó, chúng được dùng như một chỉ báo trái ngược vậy. Khi giá trị VIX quá thấp trong một thời gian dài sẽ báo hiệu thị trường giảm giá với mức độ hài lòng cao. Ngược lại, nếu giá trị VIX quá cao trong một thời gian dài thì thị trường đang có xu hướng tăng giá với sự hoảng loạn của giới đầu tư. Trong đó, một số trader xem VIX Index dưới 20 là thị trường giảm quá mức và khi trên 30 là thị trường tăng giá.

Ví dụ như khi nghiên cứu về biến động giá từ năm 1990, chỉ báo VIX đang đi xuống thông qua biểu đồ màu xanh và chỉ số S&P 500 đang có xu hướng tăng thông qua biểu đồ màu cam. Các chỉ số cho thấy thị trường đang ở trạng thái vô cùng tích cực và có phần lạc quan. Ngược lại, nếu chỉ báo VIX đổi chiều và tăng lên thì biến động tăng dần theo, dẫn đến việc chỉ số S&P 500 sẽ có thể suy giảm một lần nữa.

Lời kết

Vừa rồi là những chia sẻ về khái niệm VIX Index và các vấn đề xoay quanh chỉ số này. Có thể nói đây là một chỉ số khá tốt trong dự báo biến động của thị trường chứng khoán Mỹ. Các nhà đầu tư có thể dựa vào những số liệu do chỉ số này công bố để có thể ra những quyết định đầu tư sáng suốt. Hy vọng bài viết trên của chuyên mục Hướng Dẫn Exness đã giúp các bạn hiểu rõ bản chất của chỉ số này cũng như cách vận dụng nó trong dự đoán xu hướng thị trường. Chúc các bạn thành công!

Xem thêm:

Hướng dẫn cách sử dụng Force Index trên MT4

Ảnh hưởng của CPI đến thị trường giao dịch ngoại hối như thế nào?

Mức độ ảnh hưởng của chỉ số PPI đến thị trường Forex và các nhà đầu tư ra sao?